زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

اعراض‌کنندگان از حق (قرآن)





در این مقاله اعراض‌کنندگان از حق با توجه به آیات قرآن معرفی می‌شوند.


۱ - توقع اعراض‌کنندگان از حق



پيروى كردن حق، از هواهای نفسانی، توقّع نابجاى اعراض‌كنندگان ناخشنود از حق:
«... أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ‌ • وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ‌ ...؛... اما اکثرشان از حق کراهت دارند ... و اگر حق از هواهای آنها پیروی کند...»

۲ - مصادیق اعراض‌کنندگان از حق


مصادیق اعراض‌کنندگان از حق عبارتند از:

۲.۱ - اهل‌كتاب‌


برخى اهل کتاب، لجوج و حق‌ناپذير:
»... وَ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ‌ ... • وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ‌ ...؛... و کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده شده بخوبی می‌دانند این فرمان حقی است که از ناحیه پروردگارشان صادر شده (و در کتابهای خود خوانده‌اند که پیغمبر اسلام به سوی دو قبله نماز می‌خواند) ... سوگند که اگر هر گونه آیه (و نشانه و دلیلی) برای (این گروه) از اهل کتاب بیاوری از قبله تو پیروی نخواهند کرد....»

۲.۲ - كافران‌


اقدام کافران صدر اسلام، به انكار حق و تأكيد بر كفر خويش نسبت به آن:
«فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى‌ مِنْ قَبْلُ‌ ...؛هنگامی که حق از نزد ما برای آنها آمد گفتند چرا مثل همان چیزی که به موسی داده شد به این پیامبر اعطا نگردیده است؟ مگر بهانه‌جویانی همانند آنها معجزاتی را که در گذشته به موسی داده شد، انکار نکردند...»

۲.۳ - مشركان‌


اعراض مشرکان، از حق و حقيقت:
۱. «وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا ... • وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ‌ ... فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ‌ ...؛بخاطر بیاورید آن روز را که همه آنها را جمع می‌کنیم سپس به مشرکان می‌گوئیم ... و معبودهایشان (به آنها) می‌گویند ... اینچنین است خداوند پروردگار حق شما، با اینحال بعد از حق جز گمراهی وجود دارد؟....»
۲. «أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ؛آیا آنها جز خدا معبودانی برگزیدند؟...اما اکثر آنها حق را نمی‌دانند و به این دلیل از آن رویگردانند.»

۲.۳.۱ - اثر اعراض مشرکان


اعراض مشركان از حق، درپى‌دارنده گمراهی آنان:
«وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكانَكُمْ أَنْتُمْ وَ شُرَكاؤُكُمْ فَزَيَّلْنا بَيْنَهُمْ وَ قالَ شُرَكاؤُهُمْ ما كُنْتُمْ إِيَّانا تَعْبُدُونَ‌ • فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ‌ ...؛ «بخاطر بیاورید آن روز را که همه آنها را جمع می‌کنیم سپس به مشرکان می‌گوئیم شما و معبودهایتان در جای خودتان باشید (تا به حسابتان رسیدگی شود) سپس آنها را از هم جدا می‌کنیم (و از هر یک جداگانه سؤ ال می‌نمائیم) و معبودهایشان (به آنها) می‌گویند شما (هرگز) ما را عبادت نمی‌کردید! اینچنین است خداوند پروردگار حق شما، با اینحال بعد از حق جز گمراهی وجود دارد؟!....»

۳ - پانویس


 
۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۰.    
۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۱.    
۳. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۶۳.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۷۶.    
۵. فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، ج۳، ص۴۰۵.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۲۰۰.    
۷. عروسی حویزی، علی بن جمعه، نور الثقلین، ج۳، ص۵۴۸.    
۸. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۶، ص۱۰۹- ۱۱۰.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۱۴۴.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۱۱. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۹۰- ۴۹۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۹۷- ۴۹۸.    
۱۳. فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، ج۱، ص۱۹۹.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۲۴.    
۱۵. قصص/سوره۲۸، آیه۴۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۱۰۴.    
۱۷. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۷۴.    
۱۸. فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، ج۴، ص۹۴.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۴۴۴.    
۲۰. یونس/سوره۱۰، آیه۲۸.    
۲۱. یونس/سوره۱۰، آیه۳۲.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۲۷۹.    
۲۳. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص۷۴.    
۲۴. فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، ج۲، ص۴۰۱.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج، ص.    
۲۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۴.    
۲۷. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۴، ص۳۸۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۸۶.    
۲۹. فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، ج۳، ص۳۳۵.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۸۰.    
۳۱. یونس/سوره۱۰، آیه۲۸.    
۳۲. یونس/سوره۱۰، آیه۳۲.    


۴ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۶۲۸، برگرفته از مقاله «اعراض‌کنندگان از حق».    


رده‌های این صفحه : اعراض | حق | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.